محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در صدد برآمدند تا با تحقیقاتی، مناسبترین حاملهای دارورسان را برای انتقال هدفمند دارو معرفی کنند.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، زهرا نیک فر فارغ التحصیل رشته شیمی کاربردی در مقطع دکتری و مجری طرح« طراحی سامانه های دارورسانی با استفاده از نانو مواد و محاسبات شیمیایی کوانتومی»گفت: پیشرفت های اخیر در فناوری نانو با معرفی نانوسامانه های انتقال دارو، بر مشکلات مقاومت دارویی در سلولهای هدف غلبه کرده و حرکت دارو در عبور از موانع برای افزایش تاثیرروی سلولها را تسهیل کرده است.
وی افزود: با افزایش تجمع دارو در بافت هدف و کاهش تجمع آن در بافت سالم، نه تنها بازده درمان افزایش می‌یابد، بلکه سمیت شیمیایی داروها نیز کاهش می‌یابد. در‌واقع، شناخت خواص فیزیکی و شیمیایی مولکول های دارورسان و تشخیص جذب سلولی، سبب بهبود اثر‌بخشی داروها شده است.
وی با اشاره به هدف از اجرای این پروژه گفت: به‌منظور معرفی سامانههای نوین و موثر در این زمینه، با بررسی برهمکنش‌های پیوند هیدروژنی و کوالانسی آن‌ها با داروهای انتخابی، عملکرد سامانه های طراحی‌شده برای دارورسانی با یکدیگر مقایسه شد. همچنین با امتحان اثر حلال های مختلف بر سامانه های طراحی شده و تفسیر نتایج حاصل از محاسبات انرژی پایداری، پارامترهای ترمودینامیکی، اوربیتال مولکولی و غیره، مناسبترین سامانه دارورسانی برای داروی مورد نظر انتخاب شد.
نیک فر با تاکید بر اینکه این پروژه با هدف معرفی مناسب ترین سامانه برای داروهای انتخابی بود خاطر نشان کرد: نانولوله های کربنی و نانولوله های کربنی عامل دار شده با یک، دو و سه گروه فسفات به عنوان حامل برای مهمترین داروهای تجاری ضد پوکی استخوان مورد مطالعه قرار گرفتند و با انجام محاسبات شیمی کوانتومی و تحلیل داده های به دست آمده از آن، نانولوله سه فسفاته به عنوان مناسبترین حامل برای داروهای ضد پوکی استخوان تعیین شد.
دارورسانی هدفمند با استفاده از پپتیدها برای یک نوع داروی درمان سرطان
فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به بخش دیگر پروژه خود عنوان کرد: از دیگر حامل های مورد استفاده در دارو رسانی که اخیرا هم مورد توجه قرار گرفته اند، پپتیدهای نفوذکننده به سلول هستند؛ پپتیدهای نفوذکننده به سلول شرایط انتشار موثر دارو از میان غشای پلاسمایی و همچنین انتقال موضعی دارو با سمیت کم و بازده بالا به محل هدف را فراهم می کنند.
نیک فر ادامه داد: سامانه های دارورسان ایجاد شده در اثر تشکیل پیوندهای هیدروژنی قوی میان داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید با تریپپتید و تریپپتید عاملدار شده با گروه طلا- دی تیو اتیلن گلایکول، از دیگر سامانههای مورد بررسی در این پژوهش بودند.
وی با بیان اینکه اتصال داروی سیکلوفسفامید به جایگاه های فعال حامل جهت تعیین مناسب ترین سامانه مورد بررسی قرار گرفت، گفت: نتایج حاصل از محاسبات شیمی کوانتومی نشان دهنده موثر بودن استفاده از تری پپتید به عنوان حامل برای درمان سرطان نسبت به داروی بدون حامل بود.
نیک فر با اشاره به اهمیت شیمی محاسباتی به دلیل کاهش تعداد آزمایش‌های لازم و صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های تحقیقاتی، شبیه سازی سامانه های دارورسان پیش از انجام فعالیت های آزمایشگاهی را گامی موثر برای انتقال هدفمند دارو دانست.
وی با اشاره به استفاده از نانو حامل ها برای دارورسانی در کشورهای دیگر گفت: نانوحامل های طراحی شده در این پژوهش، پیش از این در هیچ کدام از فازهای محاسباتی و آزمایشگاهی در سایر کشورها مورد استفاده قرار نگرفته است.
